Czy latanie samolotem jest bezpieczne?

Napisane przez Marek Michałowski

6 minut czytania
Ostatnio aktualizowane: November 21, 2024

Latanie samolotem budzi w ludziach bardzo różne emocje. Dla jednych jest to niezwykła przygoda i otwarcie się na świat, a dla drugich zaś powód do obaw czy wręcz lęku. Statystyki jednak jasno mówią, że lotnictwo jest jednym z najbezpieczniejszych środków transportu. Latanie samolotem jest dużo bezpieczniejsze, np. od podróży samochodem.

Według Międzynarodowego Stowarzyszenia Transportu Lotniczego w 2023 roku lotniska na całym świecie obsłużyły 4,5 miliarda pasażerów, a na ponad 40 milionów lotów nie odnotowano ani jednego wypadku ze skutkiem śmiertelnym. Czy latanie samolotem rzeczywiście jest bezpieczne? W tym wpisie przyjrzyjmy się statystykom.

Przepisy i regulacje dotyczące bezpieczeństwa lotów

Bezpieczeństwo podróży lotniczych to bardzo poważna kwestia, w końcu na szali jest ludzkie życie. Z tego powodu, kwestie związane z bezpieczeństwem lotów regulowane są na poziomie krajowym i międzynarodowym. Organizacje lotnicze oraz instytucje nadzorcze tworzą, wdrażają i monitorują przepisy, mające na celu ochronę pasażerów, załóg oraz mienia. Regulacje te obejmują trzy podstawowe aspekty: projektowanie samolotów, szkolenie personelu i jakość operacji lotniczych.

Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego (ICAO) 

Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego ustala standardy bezpieczeństwa, które muszą spełniać linie lotnicze i lotniska. Są to również szczegółowe zalecenia co do operacji lotniskowych, zarządzania ruchem lotniczym i ochrony lotnisk. Państwa członkowskie, w tym Polska, są zobowiązane do zastosowania wszystkich aktualnych regulacji w swoich krajowych przepisach. Międzynarodowe regulacje pomagają minimalizować ryzyko nie tylko wypadków, ale także sytuacji stresowych dla pasażerów, takich jak odwołany czy opóźniony lot.

Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA)

Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego zajmuje się harmonizacją przepisów dla krajów Unii Europejskiej. Organizacja ta nie tylko tworzy regulacje, ujednolicając je dla wszystkich krajów, ale również przeprowadza certyfikację nowych typów samolotów i ich komponentów. Działalność EASA obejmuje również prowadzenie analiz ryzyka i ocena standardów szkolenia personelu lotniczego.

Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC)

W Polsce nadzór nad lotnictwem sprawuje Urząd Lotnictwa Cywilnego, który wdraża przepisy EASA i krajowe, dbając o zgodność z Prawem Lotniczym. Linie lotnicze muszą spełniać surowe wymagania dotyczące certyfikacji, szkolenia personelu oraz utrzymania technicznego floty. ULC przeprowadza także inspekcje w zakresie bezpieczeństwa operacji lotniczych i nakłada sankcje w przypadku nieprawidłowości.

Problemy podczas podróży? Opóźnienie lub odwołanie lotu?Kliknij i sprawdź wysokość możliwego odszkodowania!Sprawdź odszkodowania

Nowoczesne technologie w lotnictwie

Nowoczesne technologie w lotnictwie znacząco podnoszą bezpieczeństwo lotów. W dobie dynamicznego rozwoju ruchu lotniczego konieczne jest zastosowanie technologii, które nie tylko zapewnią bezpieczeństwo podróżnych, załóg i ładunków, ale też sprostają wyzwaniom związanym z ochroną środowiska i efektywnością operacyjną.

• Systemy fly-by-wire – elektroniczne sterowanie samolotem jako alternatywa dla mechanicznych sterów i większa precyzja pilotażu. Umożliwiają  integrację z innymi systemami pokładowymi, przyspieszając reakcję na zmienne warunki. W trudnych warunkach atmosferycznych, takich jak silny wiatr, system automatycznie dostosowuje stery, ułatwiając pilotowi utrzymywanie stabilności lotu.
• Materiały kompozytowe – lekkie i bardziej wytrzymały materiały kompozytowe, takie jak włókno węglowe. Przyczyniają się do redukcji wagi, poprawiają osiągi samolotów i efektywność paliwową. Przykładem może być Boeing 787 Dreamliner, który zużywa nawet o 20% mniej paliwa w porównaniu do tradycyjnych konstrukcji. Materiały te są jednak bardzo wytrzymałe, co ma pozytywny wpływ na bezpieczeństwo. 
• Systemy nawigacji satelitarnej – zapewniają dokładne dane o pozycji i trasie lotu, umożliwiają bezpieczne omijanie przeszkód i lepsze optymalizowanie tras, przez co skracają czas podróży i zużycie paliwa. 
• System ADS-B – system umożliwiający śledzenie położenia samolotów w czasie rzeczywistym. Pozwala określać pozycję samolotów i innych obiektów na lotniskach i w trakcie lotów, wraz z wysokością, kierunkiem lotu i wieloma innymi parametrami. Dzięki temu kontrolerzy ruchu lotniczego mogą precyzyjnie koordynować lądowania na zatłoczonych lotniskach, zmniejszając ryzyko kolizji na pasach startowych.
• Systemy antykolizyjne (TCAS) – systemy wspomagające pilotów w unikaniu zderzeń z innymi statkami w powietrzu, ostrzegające o potencjalnych zagrożeniach w powietrzu. TCAS automatycznie wydaje polecenia „wznieś się” lub „obniż lot”.

Istnieją również technologie wspierające lotnictwo na ziemi. Wszystko opiera się na systemie zarządzania ruchem lotniczym (ATM), które wykorzystują zaawansowane technologie i algorytmy do koordynacji startów, lądowań i tras przelotowych. Kolejnym ważnym systemem jest ASMGCS, który umożliwia kontrolerom ruchu lotniczego zarządzanie pasami startowymi i drogami kołowania.

W precyzyjnym lądowaniu, zwłaszcza w trudnych warunkach atmosferycznych, nieocenione są systemy ILS (Instrument Landing System), które dostarczają szczegółowych informacji co do nachylenia i ścieżki podejścia. Automatyczne systemy obsługi bagażu (BHS) przyspieszają proces transportu bagaży, zmniejszając ryzyko ich zagubienia.

Szkolenie i doświadczenie personelu lotniczego

Piloci, obsługa techniczna, stewardessy, technicy naziemni i cały personel lotniczy przechodzą wielogodzinne i rygorystyczne szkolenia i muszą spełniać wysokie standardy kwalifikacyjne. Piloci komercyjni zdobywają licencje, takie jak ATPL (Airline Transport Pilot License), które wymagają setek godzin nalotu i pozytywnych wyników niełatwych testów teoretycznych i praktycznych.

Personel jest zobowiązany do ciągłego doskonalenia swoich umiejętności poprzez udział w dodatkowych kursach i warsztatach. Są to między innymi szkolenia z zakresu nowych technologii, procedur bezpieczeństwa oraz komunikacji w sytuacjach kryzysowych. 

 

Na personel lotniskowy składają się również pracownicy odpowiedzialni za stan techniczny samolotów. Mechanicy lotniczy to bardzo odpowiedzialny zawód, dlatego oni również muszą posiadać certyfikaty potwierdzające ich kompetencje i regularnie przechodzą szkolenia. 

Najczęstsze przyczyny wypadków lotniczych i działania prewencyjne

Najczęstsze przyczyny wypadków lotniczych wynikają z czynników ludzkich, technicznych i środowiskowych. Największy procent wypadków wynika z błędów ludzkich, takich jak niewłaściwa ocena sytuacji przez pilota czy nieprzestrzeganie procedur. Są to również niewłaściwe decyzje podejmowane pod presją czasu, a nawet zmęczenie załogi, wynikające z nieodpowiedniej organizacji czasu pracy.

Kolejną częstą przyczyną wypadków są awarie techniczne i niedostateczna dbałość o odpowiedni stan techniczny samolotów. Nawet drobne usterki, jeśli nie zostaną wykryte i naprawione na czas, mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Dlatego też tak istotne jest regularnie przeprowadzanie przeglądów technicznych i ścisłe procedury konserwacji.

Wiele zależy również od warunków pogodowych. Oblodzenie skrzydeł może zmniejszyć siłę nośną, a silne wiatry mogą utrudnić start i lądowanie. Piloci muszą być dobrze przygotowani do nawigowania w trudnych warunkach atmosferycznych i korzystać z aktualnych prognoz pogody i radarów, pozwalających na unikanie niebezpiecznych obszarów pogodowych.

Turbulencje i burze podczas lotu

Turbulencje i burze są częstym zjawiskiem w lotnictwie i wiele osób zastanawia się, czy mogą wpływać na bezpieczeństwo lotu. Turbulencją określamy nieregularne ruchy powietrza, które mogą powodować wstrząsy samolotu. Wstrząsy te zazwyczaj nie stanowią poważnego zagrożenia. Piloci są szkoleni, jak radzić sobie z turbulencjami i są w stanie przewidzieć je dzięki radarom pogodowym i innym systemom.

Burze mogą stanowić nieco większe zagrożenie ze względu na silne wiatry, grad czy pioruny. Trasy najczęściej planowane są tak, aby unikać obszarów burzowych. Piloci są w stanie zmienić kierunek lotu i wysokość przelotową. Dzięki zaawansowanym technologiom i procedurom bezpieczeństwa wpływ turbulencji i burz na lot jest minimalizowany.

Ile osób rocznie ginie w samolocie?

W skali globalnej liczba ofiar wypadków lotniczych jest stosunkowo niewielka. W 2019 roku zanotowano 20 wypadków śmiertelnych w lotnictwie komercyjnym, w których zginęły 283 osoby. W 2023 roku natomiast śmierć w wypadkach lotniczych poniosło w sumie 80 osób. 

Tendencja spadkowa w liczbie ofiar wskazuje na skuteczność wprowadzanych środków bezpieczeństwa oraz ciągły rozwój technologii i procedur w lotnictwie. Częstotliwość wypadków jest bardzo niska, a pojedynczy wypadek śmiertelny zdarza się na kilka milionów lotów komercyjnych. Ryzyko kolizji w lotnictwie jest praktycznie zerowe w porównaniu do podróżowania środkami transportu lądowego,  gdzie wypadki zdarzają się znacznie częściej.

Wymarzona wycieczka zamieniła się w odwołany lub opóźniony lot?Kliknij i sprawdź wysokość możliwego odszkodowania!Sprawdź odszkodowania

Podsumowanie

Nowoczesne technologie, rygorystyczne regulacje oraz stale doskonalone procedury czynią współczesne lotnictwo niezawodnym i bezpiecznym. Międzynarodowe i krajowe instytucje czuwają nad bezpieczeństwem każdego aspektu lotnictwa – od konstrukcji samolotu po jego obsługę. Rygorystyczne szkolenia i doświadczenie personelu lotniczego przygotowują załogi do skutecznego reagowania na różne sytuacje. Dzięki temu możemy cieszyć się podróżami i zwiedzać świat z pełnym spokojem i bez obaw.

Brak opinii